Groete Sociëteit
Op 1 Oktober vaan 't jaor 1760 woort door Hobbe Esasias Baron van Aylva, Militair Gouverneur vaan Mestreech, de Société de Maestricht
opgeriech, en dat speciaol in deen tied veur de soldaote vaan de Vestings-Stad Mestreech. Vaan begin aof aon woort de Sociëteit door de
Mestreechtenere es “de Groete Sociëteit” genump. De Groete Sociëteit waor vaan 't begin 'n vereiniging mèt e sosjaal karakter boe me kós
kaarte, biljarte, de gezèt leze en gèt kós drinke. Allein hiere hadde touwgaank tot de Sociëteit. De ierste 52 leie waore veural hoeg-
geplaotsde Militaire. Weijer waore lid vaan de Sociëteit, leie vaan de Staten Generaal, Inzinjeurs, Wethawwers en hoegere Ambtenere. Nao
1776 woorte veur 't iers ouch Kanunneke touwgelaote. In 1762 woort 't pand gelege aon 't Vriethof aongekoch, en wel vaan de erfgenaome
vaan de weduwe A.Jacob-Wever, veur de pries vaan F 15.000, en me naom metein e hypotheek dao-op vaan 11.000 gölde. In 1763 woort bij
regelemint beslote um neet miejer daan 100 leie aon te numme. Later woort dat aontal verhuugd tot 200 leie. In 1788 koch de Sociëteit
aondeile aon, veur de verbouwing vaan de Zjezwietekèrk tot tejater, gelege aon de Breijstraot. In 1790 kaom door de Franse Revolutie, e
groete stroum vlöchtelinge, allemaol Edele, Graove en Markieze, nao Mestreech. De mieste woorte es lid vaan de Groete Sociëteit
0pgenome. Oonder aandere Graaf Champion de Cicé, Bissjop van Auxerre, de Hertog van Montmorency, de Graaf de Lannoy en
d'Angevillers, de Graaf de Barbancon, Francois de St.Aldegonde, de Markies d'Autichamp en de Graaf de Gimel. 't Waore veural hoege
geisteleke en adel oet Luik en Braobant, die veur de Franse legers waore gevlöch. Ouch naome leie vaan de Sociëteit, lui in hoes zoewie de
Bissjop vaan Bourges, en de Vicaris Generaol van Bourges. Nao 'n belèk vaan 6 weke woort op 4 November 1794 Mestreech door de Franse
tróppe ingenome. Väöraonstaonde bestuurders en Offecere waore gevlöch, en de Groete Sociëteit had 't daan ouch meujelek in deen tied.
De financië waore slech en me góng oonder aandere beuk vaan de bibliotheek verkaope, um mer aon geld te kinne kaome.
De Groete Sociëteit 1923.
Op 22 december 1796 hóng 't bestoon vaan de Sociëteit aon e zijje dräödsje ! Me stumde um de opheffing vaan de Sociëteit, en me kós de opheffing
nejjernoeds veurkómme. 'n Kleine mierderheid waor veur, en de Sociëteit kós daodoor blieve bestoon. Vaanaof 1799 góng 't weer good, en in 1803 had de
Sociëteit weer 66 leie. D'r waor ouch weer e betere tied aongebroke en me kós 't gebouw gans renevere en verbouwe. Tösse 1815 en 1820 kaomde dao weer 'n
aontal nui leie bij, boe oonder aandere 'nen aontal hoegere bestuurders vaan de stad. Nao d'n Belzje opstand in 1830 woort de Grote Sociëteit, tot op dat
momint polletiek neutraal, Keuningsgezind ! In Aprèl 1838 heurde me de “Boete Sociëteit Slavante” vaan Mr.Maillard. De zake lepe dao zoe good, tot me in
1843 Slavante aon-koch, mèt e geldliening vaan Fl.12.500, tege e rinte vaan 4%. Op 16 Juni 1841 woort Keuning Willem II door de Groete Sociëteit op
Slavante oontvange, nao e tróppe-revue op de Sint Pietersberg. Op 22 mei 1867 weurt door de Groete Sociëteit op Slavante de Minister vaan Financiën, Graaf
Schimmelpennink oontvaange. In 't jaor 1868 woort de groete zaol vaan de Sociëteit verhuug mèt e bove-verdeping. Me kraog daodoor 'ne hoege zaol, mèt
sjitterende aongepasde verseringe. De verbouwing stoond oonder leiding vaan arsjitek Castermans oet Luik. Op 27 September 1873 woort Keuningin Sophia,
echtgenote vaan Keuning Willem III op Slavante oontvaange. In deen tied góng 't neet zoe good mèt de boete Sociëteit Slavante, doordat de koste te hoeg
waore, en me naom 't besluut um de boete Sociëteit mer te verkaope. In 1907 woort Slavante verkoch aon de gemeinte vaan Mestreech veur FL14.000.
Oonder de twiede Wereldoorlog woort de Groete Sociëteit oonder protes vaan de leie, in beslaag genome door de
Duitsers, en woorte alle bedrief door de bezètters verbooje, in 't pand gelege oppe Vriethof. De Grote Sociëteit woort in
beslaag genome door de plaotseleke N.S.B. , die dao hun hoof-kerteer vestegde. Nao d'n oorlog woort de Sociëteit
gerestaureerd, en woort daonao weer in gebruuk genome door de leie vaan de Sociëteit. In 1960 woort 't 200 jaoreg
bestoon vaan de Grote Sociëteit gevierd. Nao 1985 woort beslote, tot ouch dames lid kóste weure vaan de Sociëteit, en
ouch in dat jaor woort 't pand weer gerestaureerd, noe mèt de höllep vaan monuminte zörg. Vaanaof 1993 heet de
vereiniging de beslis genome, um e stiechting in 't leve te rope, dee verantwoordelek is veur de exploitatie vaan de Groete
Sociëteit.
Boete Sociëteit Slavante.
Hobbe Esaias baron van Aylva
1696-1772.
De Groete Sociëteit 1890.
‘t Nui verhuugde plefong in de groete zaol.
1867-1868.
150 Jaor de Groete Sociëteit.
1910.
De Groete Sociëteit waor in d’n oorlog 1940-1945 hoofkerteer vaan de N.S.B. Mestreech.
Nao de bevrijding woort de Sociëteit bestörmp door de Mestreechtenere en de
bookhawwing woort op straot verbrand.
De Groete Sociëteit in Franse bezèttings tied. Toen
nog ‘n Offeceers-Sociëteit.
1800.